Safdil kitabı Voltaire ait. Bu güzel kitabın tanıtımını kitaplarla çok büyük bir gönülbağı kuran Eftelya Akdeniz’in kaleminden yapacağız. Bloğumuzda daha önceden birkaç kitap tanıtım yazısını paylaştığım Eftelya Akdeniz’in tanıtım yazısına geçmeden önce kısaca Voltaire’i tanıyalım.
Voltaire kimdir?
Asıl adı François Marie Arouet Fransız yazar ve filozof olan Voltaire 21 Kasım 1694 tarihinde Franda’da Dünya’ya gelmiştir. Voltaire, Başvuru Kitapları, Bilim Kurgu & Fantastik, Çocuk & Gençlik kategorilerinde eserler yazmış popüler bir yazardır.
Din ve ifade özgürlüklerinin yanı sıra, insan hakları konusundaki düşünceleri ve felsefi yazınları ile ünlenmiştir. Bugün Voltairenin en tanınmış eseri Candidedir.
Ferney’de malikâne almış ve ölümüne kadar burada yaşamıştır. Yazar 30 Mayıs 1778 tarihinde hayatını kaybetmiştir.
Kitabın tanıtımı
Dönem mezhep çatışmalarını çok iyi işleyen eserlerden biri olan Safdil geçen senenin son okuduğum kitaplarından birisi olmuştu. 18.yüzyılda Fransız ihtilali öncesinde var olmuş Cizvit ve Jansenist mezhepleri arasındaki çatışmalar ile Fransız topraklarına ayak basan Huron kızılderilisinin başından geçen olayların harmanından oluşan bir eser…
Huron’lu Safdil Fransa topraklarına adım atmış, biçimli hatları ve yerli görünüşü ile çevredekilerin dikkatini çekmiş, birkaç dakikada adeta topluluğun göz bebeği olmuştur. Saf düşünceli olduğundan dolayı kabilesi ona Safdil adını vermiştir. Nitekim bazı tertibi olmayan davranışları farkeden Başrahip Kerkabon bu boş beyni doldurma amacına girişir, bilgi dolu kitapları ve Hıristiyanlığı öğretir.
Minnet dolu duyguları küçük bir resim hediye ederek göstermek isteyen Safdil Başrahip ile kızkardeşi Kerkabon bu resimle Safdil’in kayıp kardeşlerinin çocuğu olduğunu öğrenirler… Yeğenlerine kavuşan Başrahip ile kızkardeşi tam anlamıyla hıristiyan olması için vaftiz töreni düzenlenir, bununla yeni isimde verilecektir… Vaftiz anneliği ise güzeller güzeli Matmazel de Saint – Yves üstlenecektir ama buna sonradan acı dolu bir şekilde pişman olacaktır.
Safdil Başrahibin öğretmeye çalıştığı bilgiler ile vaftiz töreninde yapılan bölümlerin tutarsızlığından çatışmalar ve sorgulamalar yaşarken, Matmazel Yves’i görmesi ve hoşlanıp evlenmek istemesi, inanışlarına göre vaftiz anne ile evlenme yasak olduğu için olumsuz sonuç aldığında ağır isyan ve hırçınlıklara dönüşür… Bu hırçınlıklar Matmazel’i manastır yaşamına mahkum ettirir… Tabii buna sebebin oğlu ile evlenmesini isteyen yargıç’ın etkisi de vardır…
Safdil
İngilizlerin hoşgörüsünü gören Safdil, artık memleketi bildiği bu topraklar için onlarla çatışmaya da girmiştir.
Bu başarıyı önemli bir mevki ile ödüllendirilmesini düşünen topluluk kral karşısına çıkmasını teklif eder, olaylar bununla başlar… Safdil’in yolculuğu ve düşünceleri sebebi ile ansızın ödül beklediği topraklarda hapse girer… Burda da Jansenist rahip ile karşılaşır ve yazarın yapmak istediği eleştirileri de Jansenist Rahibin eğittiği Safdil sözlerinde görmemiz mümkündür…
Kitap Cizvit mezhebini eleştirme amacını taşıdığını için bunun en kolay yolunu Jansenist rahibin sözleri, düşünceleri olduğunu düşünmüştür… Kitap da temelinde Peder Quesnel’in el yazmalarından alıntılarla oluşuyor.
Cizvitler Aziz İgnacio de Loyola tarafından kurulmuş diğer mezheplere (tarikatlar da dememiz mümkün) katı kurallı, direkt Papa’ya bağlı yoksulluk, bekaret yemini ve kutsal topraklara hac etme sistemi üzerinden oluşturulmuştur… Jansenizm ise insan iradesinin özgürlüğünü, ahlakın daha önem taşıdığını, takdir-i ilahi düşüncesini savunan mezheptir… Bu bilgi ile kitaba başlamak daha yararlı olacaktır… Mezhep çatışmalarını okurken yer yer kendi içimizdeki çatışmaları hatırlamak da mümkündür.
Alıntılar
“İçimizdeki her şey fizikseldir. Bütün salgıları vücuda iyi gelir ve vücudu ferahlatan ruhu da ferahlatır. Bizler Tanrı’nın makineleriyiz.
(Syf.44 – 1.Basım 2020)
“… Burada konuşan hayvanlar, orada tapınılan hayvanlar, insana dönüşen tanrılar ile tanrıya dönüşen insanlar. Ah! Madem masala ihtiyaç var, bari bu masallar gerçeğin temsili olsa. Filozofların masallarını seviyorum, çocuklarınkine gülüyorum. Fakat sahtekârların anlattığı masallardan nefret ediyorum.
(Syf.52 – 1.Basım 2020)
Nitekim tarih suçların ve felaketlerin tablosundan başka bir şey değildir. Masum ve barışçıl insan kalabalıkları bu muazzam sahneden sürekli silinip gider. Başrol oyuncuları ise sapkın ve hırslı insanlardır. (Syf.48 – 1.Basım 2020)
Ve son söz!
Ve son söz olarak tabi ki Sayın Eftelya Akdeniz’e teşekkür edeceğim. Kitap tanıtımını ben sadece blog yazım formatına çevirmekten, giriş, sonuç yazısı ve yazarın hayatını eklemkten başka bir şey yapmadım.
Eftelya Hanım’ın diğer tanıtımlarında buluşmak dileğiyle… İyi okumalar.
Kitabın tanıtımını Eftelya Akdeniz yapmıştır.