Homosapiens kitabı insan türünün evrimsel yolculuğunun hikayesi. Bugün insan türüne benzeyen ve “Modern insan” diye tanımlanan insan türünün kalıntıları Afrika’da tam bundan 2,5 milyar yıl önce ortaya çıktı. Canlı türleri içinde evrimleşerek yoluna devam edenler yaşama şansı yakaladılar, evrimleşemeyenler ise yok olup gittiler.
Bütün varlıkların içinde Homo (İnsan), Sapiens (Zeki) olarak adlandırılıyoruz. Yani varlıkların zeka taşıyan bölümü.
İnsan türünün Homosapiens’ten ibaret olmadığını öğrendiğimizde insanlık tarihi bambaşka bir yöne doğru evrilmeye başladı. Yapılan araştırmalarda her bulunan fosilden sonra bunlara isimler verildi ve insanlık tarihi böylece bundan 2- 2,5 milyar yıl öteye kadar gitti.
Tarihin akışını üç önemli devrim belirlemiştir.
1- 70.000 yıl önce başlayan “Bilişsel devrim”
2- 12.000 önce başlayan “Tarım Devrimi”
3- 5.000 yıl önce başlayan “Bilimsel Devrim”
Sapiens kitabını eline aldığınızda bahsettiğimiz bu üç devrimin insan varlını ve diğer organizmaları nasıl etkilediğini okuyacaksınız.
İnsanlık tarihini inceleyen ve herkesin okuması gerektiğine inandığım bu kitabı kim yazdı. Şimdi onu tanıyalım.
Yuval Noah Harari kimdir?
24 Şubat 1976’da doğan Yuval Noah Harari Lübnan kökenli Yahudi olan Shlomo ve Pnina Harari’nin üç çocuğundan biri olarak dünyaya geldi. . Babası bir silah mühendisi annesi bir büro yöneticisi idi.
Daha 17 yaşındayken Kudüs İbrani Üniversitesi’nde tarih ve uluslararası ilişkiler okudu. Sağlık sorunları nedeniyle askerlik hizmetinden muaf tutuldu.
Oxford Üniversitesi’nde tarih doktorasını 2002 yılında tamamladı, sonrasında Kudüs İbrani Üniversitesi’nde Beşeri Bilimler Fakültesi Tarih Bölümü’nde dünya tarihi dersleri verdi. Uzmanlık alanı olarak; Dünya Tarihi, Ortaçağ Tarihi ve Askeri Tarihini seçti. Yakın zamanlarda ise makro-tarihsel sorular üzerine yaptığı araştırmalara odaklanmaktadır.
20’li yaşlara geldiğinde eşcinsel olduğunu fark etti ve erkek arkadaşı ile Kanada’da evlendi.
Hayvanlardan Tanrılara Sapiens (İnsanlık türünün kısa bir tarihi) kitabı ile bütün dünyada tanınan bir yazar oldu. Ardından 2015 yılında “Yarının Kısa Tarihi” kitabını çıkardı.
2018 yılında “21. Yüzyıl için 21 Ders” kitabı ile insanın bugünün tarihinde yaşadığı bütün sorunları anlatır.
Vegan olan yazar aynı zamanda her gün sabah ve akşam meditasyon yapmakta; senede bir ay ise meditasyon için inzivaya çekilmektedir.
Yaşamı ve eserleri ile sıra dışı bir insan olan yazarın konumuz olan kitabını incelemeye başlayalım.
Homo Sapiens kitabının anlatımı ve konusu
Homosapiens kitabını elinize aldığınızda dili açısından hiçbir sorun yaşamayacağınızı söyleyebilirim. Dilimize çok akıcı bir şekilde çevrilmiş ve okumaktan sıkılmayacağınız bir kitap. Tabi ki insanlık tarihini merak ediyorsanız. İnsanın bazen abartılı olduğunu düşünse de milyonlarca yıllık öyküsünün anlatıldığı bir kitabı okumak çok heyecan verici. Kitap kalın bir kitap gibi görünse de aslında sürükleyici bir yapıya sahip. O yüzden insanlık tarihi ile azıcık ilgileniyorsanız kolaylıkla okuyabileceğinizi söyleyebilirim.
Modern insanlara benzeyen türlerin Doğu Afrika’da 2.5 milyar yıl önce ortaya çıktığını söylemiştik. Sayısız nesiller boyunca diğer organizmalardan bir farkı olmadan yaşamına devam etti. Sonra organizmalar kendi aralarında türler oluşturmaya başladılar. Bu şekilde DNA havuzları oluştu ve böylece organizmalar birbirlerinden ayırt edilmeye başlandı.
Homosapiens yaşadığı ortamların şartlarına uyarak evrildi ve çeşitli özelliklerini açığa çıkarmaya başladı. İnsan varlığı üzerinde yapılan bütün araştırmalarda homosapiens’in çok büyük beyne sahip bir tür olduğu ortaya çıktı. Büyük beyin demek büyük enerji demekti ve büyük beyinler büyük enerji harcarlardı.
Büyük bir beyne sahip olan Homosapiens beynini kullandığından bu sefer kas gücünü kaybetti ve eski çağlarda birkaç taşı yontup sopa ve bıçaktan başka bir şey yapamadı. Bugünün insanı için çok önemi olmasa da bundan yüzyıllar öncesi için bu çok büyük bir eksiklikti.
Buna rağmen dört ayağının üzerinden iki ayağının üzerine kalkmayı öğrenmesi insan nesline çok şey kazandırdı ve daha fazla beceri elde etmesinin önünü açtı.
Ayaklarının üzerine dikilen Sapiens
Ayaklarının üzerine dikildikten sonra ciddi icatlar yapmaya başladı. Yapılan kazılarda ortaya çıkan eserler bunu göstermektedir.
Beynimizi kullanarak yukarı doğru evrilmeyi öğrendik ve gittikçe geliştik.
Bugün geldiğimiz noktanın Homospiens kitabını okuduğunuzda ne kadar zahmetli olduğunu, insanın hangi evrimlerden geçerek bugünkü halini aldığını merakla okuyacaksınız.
Homosapiens tarım devrimi ile bambaşka bir yöne evrildi. Avlanmakla geçirdiği ömrünü topraktan faydalanmanın yollarını bularak üretmeye başladı. Tarıma geçiş M.Ö 9.500’lü yıllara kadar gider. Tarım devrimi ile beraber insanlar birbirlerini kullanmaya başladılar ve sınıfsal farklılıklar bugünkü anladığımız manada olmasa da ortaya çıkmaya başladı. Tarım devrimi ile beraber insanlar gıda miktarlarını daha çok artırdılar ve en kötü şartlarda da olsa besin zincirini genişlettiler.
İnsanoğlu zamanla toplu yaşamayı öğrendi ve bu toplu yaşama neticesinde bazı kuralları ortaya çıktı. Zamanla bugün kültür dediğimiz şeyin altyapısı oluşmaya başladı. Parasal düzen, devletler, inançlar ve dinler peşpeşe insan hayatına girmeye başladı.
Netice bugün geldiği nokta ile yolculuğa başladığı nokta arasında akıl almaz bir uçurum kadar evrimleşti insan.
Ve son söz!
Ve son söz olarak şunu söyleyebilirim.
Homo Sapiens kitabından kısa kesitler vermeye çalıştığım bu tanıtım yazısından da anlayacağınız gibi insanın kendi macerasını bilimsel verilerle öğrenmesi insana iyi geliyor. Yer yer bazı yerlerde abartılı gibi dursa da kesinlikle okunması ve kütüphanemizde olması gereken kitaplardan bir tanesi Homo Sapiens (Hayvanlardan Tanrılara) İnsanın yolculuğu…